Sąd Rejonowy w Garwolinie stanowi element władzy sądowniczej sprawującej wymiar sprawiedliwości na podstawie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02.04.1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483) oraz ustawy z dnia 27.07.2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.).
Konstytucyjną podstawę działania sądów stanowi art. 10 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, z którego wynika zasada trójpodziału władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą oraz art. 175, w którym powierza się sprawowanie wymiaru sprawiedliwości Sądowi Najwyższemu, sądom powszechnym, sądom administracyjnym oraz sądom wojskowym. Art. 1 ustawy z dnia 27.07.2001 r. – Prawo o ustroju sadów powszechnych stanowi natomiast, iż sądami powszechnymi są sądy rejonowe, sądy okręgowe oraz sądy apelacyjne.
Zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości w sądzie wykonują sędziowie, a w zakresie udzielonego upoważnienia także asesorzy sądowi. W sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości biorą udział również obywatele poprzez uczestnictwo ławników w rozpoznawaniu spraw.
Do właściwości Sądu Rejonowego w Garwolinie należy:
- rozpoznawanie w I instancji spraw cywilnych,
-
rozpoznawanie w I instancji spraw z zakresu prawa karnego i spraw o wykroczenia,
- o wykroczenia skarbowe, a także przestępstwa skarbowe zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2, z wyjątkiem spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym,
- o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego,
- o pozostałe przestępstwa, podlegające rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym;
- rozpoznawanie spraw dotyczących prawa rodzinnego oraz nieletnich (sad rodzinny):
- sprawy z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego,
- sprawy dotyczące demoralizacji i czynów karalnych nieletnich,
- sprawy dotyczące leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz środków odurzających i psychotropowych,
- sprawy należące do sądu opiekuńczego na podst. odrębnych ustaw, - prowadzenie ksiąg wieczystych oraz do innych spraw cywilnych z zakresu postępowania wieczystoksięgowego,